Zoeken naar:
Voor we het weten, wordt het Amazonewoud een savanne

Dat klimaatveranderingen veel invloed hebben op onze aardbol is voor de meeste mensen ondertussen wel duidelijk. Maar hoe groot en hoe snel de impact daadwerkelijk is kan ons nog steeds wel eens verrassen. Neem bijvoorbeeld het enorme Amazonewoud. Regenwouden zijn altijd erg gevoelig voor de hoeveelheid regen die er valt en reageren slecht op periodes van droogte. Dit gecombineerd met een verandering in de luchtvochtigheid en grote bosbranden kan ervoor zorgen dat regenwouden veranderen in een soort savanne. Lange tijd werd aangenomen dat dit proces voor het Amazonewoud pas over enkele decennia voltrokken zou worden, maar uit een nieuwe studie gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications blijkt dat grote delen van het Amazonegebied nu al hun eigenzinnige karakter beginnen te verliezen.

Voor we het weten, wordt het Amazonewoud een savanne
© Pixabay.com

Minder regen leidt tot nog minder regen

Het is niet zo dat het Amazonewoud van de ene op de andere dag in savanne veranderen zal, maar het proces is wel degelijk al in gang gezet. Maar liefst 40% van het woud krijgt al veel minder regen, waardoor het aantal bomen steeds verder zal afnemen. En hoe minder bomen er staan, hoe minder regen er zal vallen. Regenwouden houden hun eigen regenval in stand. Bladeren geven waterdamp af, wat benedenwinds weer als regen naar beneden komt. Meer bomen betekent dus meer regenval, dus minder branden en vervolgens nog meer bossen. Als grote delen van het regenwoud verloren gaan draait dit proces om. Minder bomen, dus minder regen en meer branden, met als gevolg nóg minder bomen. Als dit proces eenmaal in gang gezet is, kan dit niet zomaar meer omgekeerd worden. De droge omstandigheden maken het voor het woud erg lastig om nog te herstellen en het ecosysteem zal steeds gevoeliger worden voor brand.

Eenmaal weg is voor altijd verloren

Door middel van computersimulaties hebben wetenschappers onderzocht wat de invloed van de stijging van broeikasgassen op bossen zou zijn. Zij ontdekten dat als bomen eenmaal verloren zijn gegaan het vermogen van de bossen om nog te herstellen zienderogen afneemt. Regenwouden op alle continenten verliezen snel hun aanpassingsvermogen en zijn erg gevoelig voor globale veranderingen. Vervolgens zal het decennia duren voordat zij zich weer zouden kunnen herstellen, als ze überhaupt al ooit nog in hun oorspronkelijke staat kunnen terugkeren. Alle diersoorten die in de regenwouden voorkomen zouden hierdoor eeuwig verloren gaan. Aangezien dit de meerderheid van alle soorten op aarde betreft zou dit desastreuze gevolgen hebben voor het leven op aarde zoals wij het kennen.

Voor we het weten, wordt het Amazonewoud een savann
© Pixabay.com

Bosbranden versnellen het proces

Het Amazonewoud heeft dit jaar te maken met de ergste bosbranden van de afgelopen tien jaar. In vergelijking met vorig jaar zijn er 60% meer brandhaarden. Deze branden gecombineerd met houthakkers vormen een serieuze bedreiging voor het woud. Deze omstandigheden brengen het regenwoud steeds dichter bij het omslagpunt waarbij het regenwoud zal veranderen in een savanne. Om dit proces te vertragen of te stoppen zal er dus snel actie moeten worden ondernomen. Als het Amazonewoud in een savanne verandert zullen de gevolgen niet te overzien zijn.

Plastic, het sluipend gevaar voor ons milieu

In 1820 werd de wereld een grondstof rijker en men dacht dat men het warm water opnieuw had uitgevonden. Plastic, een stof die gewonnen wordt uit ruwe aardolie, werd vanaf dat moment gebruikt voor ontzettend veel toepassingen. Niet alleen voor verpakking maar ook in auto’s, meubels, de voedingsindustrie en zo meer.

Plastic, het sluipend gevaar voor ons milieu
© Pixabay.com

Nestvervuiling

De grootste nestvervuiler op deze wereld zijn niet de dieren maar de mens. Men gaat vaak heel nonchalant om met alles wat schade berokkent aan deze mooie planeet. Plastic is moeilijk te recycleren en verteert niet in de natuur en dit vormt een groot probleem. Alle voorlichtings- en bewustzijnscampagnes ten spijt, blijven mensen plastic voorwerpen op straat gooien, in bermen, sloten enz. En waar komt dit plastic uiteindelijk terecht? Het wordt meer en meer duidelijk dat heel veel van dit plastic in de oceanen terecht komt en deze lijken intussen op grote bassins gevuld met plastic-soep.

S.O.S dierenleed

Aangespoelde dolfijnen met plastic in de maag, zeeschildpadden met een plasticverpakking rond hun nek of schild, zeehonden die gestorven zijn door het eten van plastic; deze foto’s en filmpjes zijn dagelijkse kost geworden. En wie zijn de grote verantwoordelijken voor dit drama? De gebruikers die er niet om gevraagd hebben om alles in plastic te maken maar het achteloos op de grond gooien? De fabrieken die de gebruikers opzadelen met zoveel wegwerpverpakkingen? Wie ook de schuld heeft aan de desastreuze gevolgen voor onze steeds minder groene planeet, er moeten drastische maatregelen genomen worden voor deze natuurramp onomkeerbaar is.

Linke soep

Het CSIRO, de Australische overheidsorganisatie die research doet naar de impact van de industrie, analyseerde verschillende boorkernen die genomen werden op zes verschillende locaties, op de bodem van de oceaan. Deze boringen gebeurden op 1.665 en 3.016 meter diepte. Deze locaties bevinden zich op zo’n 300km van de kust. De 51 genomen stalen gaven aan dat elke gram water, 1.26 deeltjes microplastic bevatten. Microplastics zijn kleine deeltjes die ongeveer 5 mm diameter hebben en ontstaan door grote plastic objecten die uit elkaar vallen onder invloed van het zeewater.

Plastic, het sluipend gevaar voor ons milie
© Pixabay.com

Meten is weten

Om te weten te komen hoeveel plastic er zich in onze oceanen bevindt, hebben onderzoekers van verschillende organisaties, de hoofden bij elkaar gestoken. Het resultaat is schrijnend en veel erger dan men aanvankelijk dacht. Over alle oceanen ter wereld zou nu niet minder dan 14.4 miljoen ton aan microplastic verspreid liggen en dat is slechts een fractie van wat in het zeewater belandt. Men schat dat er jaarlijks meer dan 8 miljoen toen aan plastic zijn weg vindt naar de oceanen. Hiervan drijft ongeveer 250.000 ton aan het oppervlak. Maar, ondanks het feit dat men wereldwijd probeert om zoveel mogelijk drijvend plastic te verwijderen, blijft het probleem zich stellen.

En wat eten we morgen? Plastic!

Wat veel mensen niet beseffen is dat, als dolfijnen, zeehonden en zeeschildpadden sterven door plastic in hun lijf, dit even gevaarlijk is voor de mens. Misschien moeten we daar maar eens vaker aan denken wanneer we een plastic beker zomaar de straat op gooien.

Lithium: negatief effect op emissies

Lithium is een grondstof die de laatste jaren steeds belangrijker is geworden. Ook naar de toekomst toe lijkt er enkel maar een exponentiële groei van de vraag naar Lithium in het verschiet te liggen. Dat hoeft ook niet te verbazen. Lithium is een onmisbaar bestanddeel in de productie van elektrische batterijen. De ontginning van Lithium is echter niet zonder nadelen. Zo heeft grondstoffenconsulent Roskill net een rapport uit waaruit duidelijk blijkt dat de productie van Lithium voor een veel hogere uitstoot aan koolstofdioxide zorgt.

Lithium negatief effect op emissies
© Pixabay.com

Weg met de duurzaamheid?

Elektrische batterijen zijn zowat het technologisch fundament van heel wat industriële processen. Zonder elektrische batterijen is bijvoorbeeld de productie van laptops, elektrische auto’s een moeilijk tot onmogelijk proces. Geen probleem als Lithium een duurzaam karakter heeft, maar daar worden nu dus vragen bij gesteld. Volgens het rapport van Roskill valt aan te nemen dat de uitstoot van CO² door de productie van Lithium zal verdrievoudigen in de komende vijf jaar. Verplaatsen we de schaal naar tien jaar dan valt zelfs een verzesvoudiging te verwachten. In een tijd waarin klimaatopwarming en de strijd tegen schadelijke emissies bovenaan de agenda liggen is dat een groot probleem. Elektrische batterijen zijn aan de ene kant van de medaille broodnodig voor een duurzame toekomst, aan de andere kant schaadt hun productie het milieu.

De manier van ontginning

Het is dan ook belangrijk om na te denken over de manier van ontginning van Lithium. Door hier voorzichtig mee om te springen kan de impact op het leefmilieu sterk geminimaliseerd worden. Dat zit zo: Lithium kan gewonnen worden uit harde rotsformaties of ontgonnen worden uit pekel. Wanneer voor de eerste methode gekozen wordt er door de band genomen negen ton CO² geproduceerd per ton lithium-carbonaat. Bij ontginning uit pekel ligt dat cijfer tot drie keer lager. Het spreekt voor zich dat er dan ook best ingezet wordt op productie uit pekel. Daar stopt het echter nog niet. Ook de verdere raffinering van de ontgonnen voorraden zorgen voor grote verschillen qua emissies. Zo werkt China nog altijd met oude en vervuilende steenkoolcentrales wat het milieu vanzelfsprekend niet ten goede komt.

Lithium negatief effect op emissie
© Pixabay.com

Vragen voor de toekomst

Naar de toekomst toe stelt het niet zo duurzame karakter van Lithium investeerders voor heel wat dilemma’s. De mensheid is meer en meer gevoelig voor ecologie en milieu en dat reflecteert zich ook in het gedrag van investeerders. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is al lang geen modewoord meer, maar een must. Het laat zich dan ook raden dat de Lithium-productie naar de toekomst toe onder een stevige loep zal worden genomen. Het is ook maar de vraag of overschakelen naar ontginning uit pekel echt een duurzame oplossing is. Zo verbruikt de ontginning uit pekel ook massieve watervoorraden en zouden nabije locaties chemisch gecontamineerd zijn. Nu al is het zo dat inheemse bevolkingsgroepen en lokale bewoners protesteren tegen de komst of het langdurig verblijf van Lithium-mijnen. Zeker is dat er heel wat is om over na te denken.

Eind 2021 gedaan met plastic zakken en rietjes in Canada

Het is voor heel wat overheden over de wereld al langer een punt van aandacht: de strijd tegen plastic en de immer groter wordende afvalhoop. Steeds meer landen hebben de laatste jaren op de één of andere manier paal en perk gesteld aan de typische plastic winkelzakjes of de plastic rietjes. Zo kan je in de McDonalds al een tijdje enkel maar drinken uit een kartonnen exemplaar. Zo moeten supermarkten verplicht geld aanrekenen voor de verkoop van een plastic zakje. Ook Canada neemt hierin nu een voortrekkersrol en kondigde enkele nieuwe maatregelen aan.

Eind 2021 gedaan met plastic zakken en rietjes in Canada
© Pixabay.com

Een stappenplan tegen plastic

De regering onder leiding van Justin Trudeau had als één van hun grote verkiezingsbeloftes de strijd tegen klimaatopwarming en plastic. Het grotere doel? De ban van alle wegwerpplastic tegen 2030. De eerste stap in dat plan is dat er eind 2021 een absoluut verbod wordt ingevoerd op in totaal zes plastic producten. Het gaat om producten die in de regel slechts één keer gebruikt worden en een grote impact op het milieu hebben. Dat betekent dat het de laatste maanden zijn van plastic zakken, plastic rietjes en plastic bestek in Canada. Daarnaast zijn ook plastic borden en roerstaafjes van plastic binnenkort persona non grata. Het is een stap die zeker voor enkele van de grote ketens in Canada een aanpassing zal vergen. Net zoals bij ons McDonalds sterk moest reorganiseren is dat het geval voor de horeca en retail in Canada.

Het goede voorbeeld volgen

Deze belangrijke beslissing van de Canadese regering is er geen zonder precedent. Zo is er in heel wat Europese landen al langer een ban op dergelijke producten. Iets dat minister van Milieu Jonathan Wilkinson ook rijkelijk toegaf. Canada heeft volgens hem de mosterd gehaald bij onder andere het Verenigd Koninkrijk. De vraag is nu of deze beslissing misschien ook het gesprek over plastic in de Verenigde Staten zou kunnen aanzwengelen. Als veruit de grootste consument van wegwerpplastic ter wereld is daar voorlopig weinig beweging te merken. Dat hoeft ook niet te verbazen als je weet hoezeer fastfoodrestaurants (die zo goed als functioneren op wegwerpplastic) aanwezig zijn in het straatbeeld en het leven van de Verenigde Staten.

Eind 2021 gedaan met plastic zakken en rietjes in Canad
© Pixabay.com

Wereldwijd gevecht

Canada is een land dat prat gaat op zijn indrukwekkende natuur. Zo heeft het de langste kustlijn ter wereld en herbergt het land maar liefst 1/4de van al het zoet water op onze planeet. Dat natuurlijk schoon behouden is één van de belangrijkste redenen waarom de regering Trudeau deze stap zet. Een stap waar ze verre van alleen in zijn ondanks dat de Verenigde Staten zich opvallend afzijdig houdt. In totaal hebben ondertussen meer dan zestig naties op de één of andere manier zich achter de strijd tegen plastic gezet. Zo heeft het Europees Parlement in maart nog een nieuwe maatregel de wereld in gestuurd die inhoudt dat tegen 2025 negentig procent van alle plastic flessen die verkocht worden moeten worden gerecycled.

Is dit het tijdperk van de gigabranden?

Het is je ongetwijfeld al opgevallen in de nieuwsberichten de laatste jaren: veel vaker dan vroeger zijn er extreme bosbranden. Australië is een populair doelwit, Calfornië staat geregeld in lichterlaaie, Portugal heeft het soms zitten en eerder dit jaar was zelfs Siberië het slachtoffer. Door de extreme omvang van deze bosbranden wordt er zelfs niet meer gesproken van een megafire, maar wel van een gigafire.

Is dit het tijdperk van de gigabranden
© Pixabay.com

Wat is een gigabrand?

De typische bosbrand die je in het nieuws te zien krijgt heeft de noemer megabrand meegekregen. Een megabrand wordt gedefinieerd als een brand die een oppvervlakte van zo’n 400 vierkante kilometer of meer verbrandt. Door de extremere weersomstandigheden van de laatste jaren is die term echter niet meer afdoende voor de meest extreme branden. Een brand die een oppervlakte van minstens 4000 vierkante kilometer verbrandt is tegenwoordig een gigabrand. De meest recente en meest gemediatiseerde gigabrand is die van de Amerikaanse westkust. De regio heeft al maanden last van aanhoudende bosbranden die in totaal al meer dan 25 000 kilometer in de as legden. In het puin bleven tientallen slachtoffers en honderdduizenden mensen geraakten hun huis kwijt. Als voorbeeld van hoe gigantisch de ravage is: de August Complex Fire veroverde recent de status van gigabrand nadat diverse afzonderlijke branden tot één geheel versmolten. Deze gigabrand is slechts één van de vele die dit najaar reeds Californië teisterden.

Vanwaar komen deze gigabranden?

Is er een reden dat gigabranden de laatste jaren een vaak voorkomend fenomeen zijn? Een deel van de verklaring is ongetwijfeld te vinden in de opwarming van de aarde. De weersomstandigheden worden steeds extremer en dat werkt natuurlijk dergelijke bosbranden in de hand. Dat is echter niet de enige factor. Zeker bij de gigabranden in de Verenigde Staten kan er gewezen worden aan een combinatie van factoren. Brute pech speelt een rol, maar ook een falend bosbeleid en voortschrijdende stedelijke ontwikkeling.

Wat de pech betreft heeft het westen van de Verenigde Staten al een tijdje te maken met extreme droogte. Bovendien kampte Californië in augustus met een onweersbui die weinig regen, maar wel meer dan 10 000 blikseminslagen bracht. Deze blikseminslagen zorgden voor het ontstaan van een paar honderd branden.

Is dit het tijdperk van de gigabrande
© Pixabay.com

Natuurlijk proces, menselijk versneld

Bosbranden hebben absoluut een rol in de natuurlijke cyclus van onze aarde. Het zijn echter menselijke activiteiten die deze bosbranden doen uitgroeien tot megabranden en gigabranden. Zo is het geen zeldzaam fenomeen dat wandelaars door onvoorzichtigheid een brand doen ontstaan. Hierdoor geraakt de natuur uit balans en komen er net weer meer bosbranden. Bovendien is het zo dat de klimaatverandering deels als gevolg had dat het natuurbrandseizoen langer is geworden. De laatste vijftig jaar zijn er maar liefst 75 dagen bij het vuurseizoen gekomen.

Ook Corona heeft een impact

Straf is dat ook Covid-19 een invloed heeft op de bestrijding van bosbranden in Californië. Het systeem is er immers zo dat gevangenisarbeid ingeschakeld wordt bij de bestrijding van branden. Door de sterke verspreiding van Covid-19 onder de gevangenisbevolking is er nu een tekort aan arbeidskrachten om mee te helpen bij het blussen.

Duurzame innovatie in 6 voorbeelden

Ons milieu wordt bedreigd en de situatie wordt elke dag erger. Groene technologie komt echter als een sprankje hoop te midden van zulke donkere tijden. Steeds meer innovators en organisaties dringen aan op visualisatie van groene technologie en duurzame innovaties. Tegenwoordig beperken de inspanningen zich niet alleen tot zonnepanelen of windturbines. De vernieuwers van het nieuwe tijdperk verkennen gebieden waar niemand zich ooit eerder in heeft gewaagd. In dat verband zijn hier enkele voorbeelden van duurzame innovaties waarbij groene technologie betrokken is.

Duurzame innovatie in 6 voorbeelden
© Pixabay.com

Toilet naar Truck Technologie
In een poging om de impact van broeikasgassen te minimaliseren, heeft een bepaalde Scandinavische stad zich tot de riolering en menselijk afval gewend voor de oplossing. Het Grow Smarter Project is een in Stockholm gevestigd initiatief dat tot doel heeft biobrandstof voor motorrijders te produceren uit huishoudelijk afval. Om dit initiatief te laten slagen, is de stad van plan geavanceerde gadgets en machines te installeren die huishoudelijk afval omzetten in brandstof.

De langdurige lamp
Zeggen dat gloeilampen een noodzaak zijn, zou het ondermijnen. Nu branden de gewone bollen sneller uit en vinden ze een plek in de niet-biologisch afbreekbare voorraad. Met het oog op al deze zaken is de Dyson Company begonnen met het produceren van gloeilampen die beloven 37 jaar mee te gaan. In plaats van het gebruikelijke ronde koellichaam, gebruikt de Dyson-gloeilamp een horizontale warmtepijp om de gloeilamp langer mee te laten gaan.

Houten computerchips
Computerchips worden meestal gemaakt van metaal, wat bij gebruik in orde lijkt. Maar als ze eenmaal zijn weggegooid, zijn deze computerchips moeilijk te recyclen. Als uitweg heeft de Universiteit van Wisconsin-Madison computerchips gemaakt van cellulose-nanofibril met epoxycoating. Het materiaal beschermt de chip tegen het aantrekken van vocht (iets dat veel voorkomt bij houten dingen).

Duurzame innovatie in 6 voorbeelde
© Pixabay.com

Elektrische luchtvaartuigen
Vliegreizen zouden elk jaar bijna 780 miljoen ton CO2-uitstoot veroorzaken. Dit cijfer heeft veel innovators ertoe aangezet om naar mogelijke oplossingen te zoeken, waaronder de in de VS gevestigde startup Wright Electric. Deze startup werkt aan de bouw van een vliegtuig met 150 zitplaatsen dat met behulp van pure elektriciteit 300 km kan vliegen.

Golftapijt
Zeekrachten, vooral de golven, hebben een eindeloos potentieel, dat meestal eerder onbenut bleef. Onderzoekers zijn van mening dat mariene energie kan voorzien in de helft van de Amerikaanse elektriciteitsbehoeften. Het enige dat nodig is, is de juiste uitrusting om de kracht te benutten (zoals het golftapijt). Dit tapijt werkt door te golven langs de golven die hydraulische energie uitstralen. Dit verandert uiteindelijk in elektriciteit.

De zonnebladeren van de oogst
Deze nieuwste innovatie op het gebied van groene technologie is afkomstig van een 13-jarige genaamd Maanasa Mendu. Maanasa heeft een energieapparaat ontwikkeld met de naam HARVEST dat schone energie kan opwekken voor €5. Op een leeftijd waarop de meeste studenten online hulp bij opdrachten zoeken, heeft dit kleine meisje het ondenkbare gedaan. Het mechanisme van OOGST omvat ‘zonnebladeren’ die energie van de zon en trillingen benutten. De oogst is gemaakt van piëzo-elektrische materialen, wat de opwekking van energie mogelijk maakt.

Concluderend, groene technologie herdefinieert duurzaamheid op alle mogelijke manieren. Met de effectieve implementatie van deze innovaties wordt het gemakkelijker om onze bedreigde omgeving grotendeels in stand te houden.